Jeugdzorg verbeteren vanuit het perspectief van de jongeren: het ExpEx platform

De jeugdzorg verbeteren vanuit het perspectief van de jongeren zelf. Met deze visie voor ogen werd in 2014 het ExpEx platform opgericht. Experienced Experts (kort gezegd ‘ExpEx’) zijn getrainde jongeren die zelf ervaring hebben in de jeugdzorg en zich inzetten als maatje van jongeren en als adviseur van instellingen en overheden. Zij willen dat ervaringsdeskundigheid in de jeugdzorg de norm wordt en dat jongeren een sterkere positie in het veld krijgen.

Jannie Vogelzang van SAVE Flevoland legt uit: “Expex zijn jonge ervaringsdeskundigen met een rugzak vol ervaring inde jeugdhulp. Zij zijn getraind om ingezet te kunnen worden als ervaringsmaatje voor andere jongeren in de jeugdhulp. Vorig jaar is het Expex project opgezet in Flevoland in opdracht van Windesheim Flevoland en in nauwe samenwerking met het Zorglandschap Jeugd Flevoland. Zo zijn ook wij in aanraking gekomen met de mooie mogelijkheid om de Expex in te zetten als ervaringsmaatje voor jongeren die cliënt zijn bij SAVE. Inmiddels maken wij met regelmaat en dankbaar gebruik van deze mogelijkheid. De resultaten zijn positief en er liggen nog volop mogelijkheden om de Expex in te gaan zetten, ook als adviseur voor onze organisatie.”

“Binnen de jeugdzorg is genoeg ruimte voor verbetering” vertelt Bart Jonkman, medewerker SAVE. “Ervaringsdeskundigheid kan daar een grote bijdrage aan leveren. Expex begrijpen als geen ander waar het in de jeugdzorg goed gaat en waar het soms nog schuurt. Zij hebben dit zelf meegemaakt. Initiatieven zoals het ExpEx platform maken het mogelijk om van de ervaring van ervaringsdeskundigen te leren. Bovendien zijn zij een steun in de rug voor jonge cliënten. Dat is al een waardevolle ontwikkeling op zich.”

Potjes en deksels
ExpEx zijn breed inzetbaar. Zij kunnen worden ingezet om mee te denken met een project of over een vraagstuk, maar uiteraard ook als maatje voor de jongeren die cliënt zijn bij SAVE. Soms kan dat zelfs extra nuttig zijn. Denk aan cliënten met een klein netwerk, aan cliënten die weinig mensen om zich heen hebben om hen te ondersteunen. Bart: “Het is fijn als deze jongeren iemand hebben aan wie zij zich kunnen optrekken. Ik heb zelf ooit een jongen van negentien aangemeld. Deze jongen kwam net uit de reclassering, was dakloos en had drugsproblemen. We hebben toen een maatje voor hem gezocht die te maken heeft gehad met soortgelijke problemen en dat is toen ook gelukt, daar heeft de client echt baat bij.”

Steun en toeverlaat
ExpEx bieden namelijk ook perspectief en herkenning aan de jongere cliënten. “Bij jongeren die met veel problemen te maken hebben of in een lastige situatie zitten, kan het beeld ontstaan dat zij als enige hiermee worstelen. Terwijl dat niet zo is. Het hebben van een maatje laat hen dat zien. Voor hen is het maatje iemand die hen echt begrijpt. ExpEx bieden een luisterend oor of schuiven als vertrouwenspersoon aan bij moeilijke gesprekken of  klachtgesprekken. Ook kunnen zij natuurlijk leuke dingen en uitstapjes met cliënten ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan het doen van een drankje of samen gaan poolen. Dit is nu even lastig met de huidige lockdown, maar er zijn altijd mogelijkheden. Een blokje om of samen een balletje trappen kan natuurlijk ook!”

Grenzen verleggen
Ervaringsdeskundigen worden steeds vaker ingezet door organisaties en medewerkers in de jeugdzorg. Toch heeft het lang geduurd voordat ervaringsdeskundigheid in de jeugdzorg een begrip werd. “Het proberen van nieuwe dingen is altijd spannend voor medewerkers” zegt Bart. “Maar gelukkig staan we niet stil. De afgelopen jaren is er een veelvoud aan initiatieven en pilots gestart ter verbetering van de jeugdzorg. Men ervaart dat het goed is om dingen anders te doen. De ExpEx zijn daar een mooi voorbeeld van. Het is belangrijk dat men gebruik maakt van dit soort initiatieven. ExpEx kunnen jonge cliënten alleen ondersteunen als zij betrokken worden door medewerkers in de jeugdzorg.”

Heb jij ervaring in de jeugdhulp, ben je tussen de 17 en 30 jaar oud en wil je misschien zelf een ExpEx worden? Via de website van ExpEx kan je het contactformulier invullen. Zij sturen je door aan de regio waar jij woont en vragen hen contact met je op te nemen. Meer informatie en het contactformulier vind je hier.